De geschiedenis van aids in Oeganda
Artikelindex
In 1982 wordt het eerste geval van hiv/aids in Oeganda gemeld. Als blijkt dat er in de jaren daarna nog veel meer mensen met het virus zijn geïnfecteerd, begint de regering met een voorlichtingscampagne. Daarmee is Oeganda één van de eerste landen die openlijk het aidsprobleem erkent. Deze openheid heeft wel tot gevolg dat Oeganda -na de slechte pers van Idi Amin- ook nog eens bekend wordt als het aidsland bij uitstek. Toch is de situatie in buurland Kenia even erg. Alleen, daar is praten over aids taboe, laat staan dat de overheid duidelijke stappen onderneemt.
De Oegandese regering daarentegen staat bijvoorbeeld toe dat buitenlandse doktoren en wetenschappers onderzoek doen naar zwangere vrouwen die in het ziekenhuis in Kampala zijn opgenomen om te bevallen. Meer dan 20% van de vrouwen blijkt hiv-positief. In de meest gevallen zijn de baby's ook geïnfecteerd. Het resultaat van de onderzoeken mag worden gepubliceerd.
De beginjaren
De overheid begint een grootschalige voorlichtingscampagne. In de beginjaren bestaat er onwetendheid over hoe de ziekte wordt overgedragen. Posters proberen duidelijk te maken dat je geen aids krijgt als je met elkaar speelt of iemands haren kamt. Ze laten ook zien hoe je het wel krijgt: door onveilig te vrijen, onbetrouwbare bloedtransfusies, door te vertrouwen op het geneeskundig advies van traditionele genezers en besmetting via de moeder naar het ongeboren kind. Bijgeloof is ook levensgevaarlijk. Een vrij gangbare gedachte is dat vrijen met een maagd je van de ziekte geneest. Veel jonge meisjes worden daarvan de dupe. Om zulke praktijken tegen te gaan, wordt seks met een jong meisje strafbaar gesteld.
Het meeste voorlichtingsmateriaal wordt in Kampala, de hoofdstad van Oeganda, geproduceerd. Maar de verspreiding ervan op het platteland is nog wel een probleem.
Het 'moederproject' van KSSP, hetKibale Tree Planting Project, is in die beginjaren dan ook een van de weinige informatiebronnen over aids in de omgeving van het Kibale Bos. In het informatiecentrum van het project, Open House, wordt de beschikbare informatie verzameld en zonodig in de lokale taal vertaald.
De ziekte krijgt ook een volksnaam, silimi, naar het Engelse 'slim' voor mager. Dat is een van de duidelijkste kenmerken: de mensen vermageren tot op het bot. De voorlichting kan niet voorkomen dat er verhullend over de ziekte wordt gesproken; mensen sterven niet aan aids, maar aan 'TBC' of 'kanker'. Tot op zekere hoogte klopt dat. Hiv/aids-positieve mensen kunnen inderdaad makkelijker TBC krijgen.
Hoe ziet iemand eruit die aids heeft?
Aids kan op veel andere ziektes lijken. Doe niet mee aan het verspreiden van valse geruchten.
Als je bang bent dat je besmet bent, ga dan naar een deskundige om je te laten testen.
